آزمون سریع و میدانی بررسی ذرات فرومغناطیس در نمونه روغن

معرفی یک آزمایش میدانی ساده بمنظور آنالیز حضور ذرات آهنی ناشی از سایش در نمونه روغن

این آزمون سریع شناسایی ذرات فرومغناطیسی را می توان در محل نصب تجهیز (کارخانه یا کارگاه) یا در آزمایشگاه های محلی انجام داد. بسیاری از آزمایشگاه های مرجع آنالیز روغن نیز از این روش استفاده می کنند. این آزمون از آنجهت ساده است که به ابزارهای گرانقیمت یا پیچیده نیاز ندارد. نتیجه این آزمون اگرچه کمی نیست، اما هنوز بسیار مؤثر است.

اهمیت آنالیز ذرات آهنی در روغن

توجه به این نکته لازمست که برخی از حیاتی ترین سطوح قطعات محرکه ماشین ها از آلیاژهای فولادی مختلف تشکیل شده اند که سایش آنها ذرات فرومغناطیسی تولید می کند. اصطلاح «فرومغناطیس» بدین معنیست که این ذرات قابلیت جذب توسط آهنربا را دارند. بنابراین، ذرات آهنی (Fe) تولید شده از فرآیند سایش را می توان برای آنالیز روغن و بررسی وضعیت سلامت ماشین جمع آوری نموده و نگرانی های مالک تجهیز را برطرف نمود یا حداقل هشدارهای لازم را داد.

نحوه انجام این تست

برای انجام آزمون یک نمونه روغن از ناحیه فعال سیستم گرفته و آن را در یک کاپ یا فنجان شیشه ای بریزید. در انتهای فنجان یا کاپ، یک آهنربای تخت قوی قرار دهید (شکل 1 را ببینید). در صورت نیاز، مقداری حلال مانند نفت سفید اضافه کنید و آن را با روغن مخلوط کنید تا ویسکوزیته آن کاهش یابد.

شکل 1: نحوه آماده سازی نمونه و آهنربای تخت زیر آن

اکنون، در حالیکه آهنربا را در ته فنجان یا کاپ محکم نگه داشته اید، مخلوط را به مدت دو تا سه دقیقه هم بزنید. ذرات فرومغناطیسی به نیروی مغناطیسی پاسخ داده و در کف ظرف شیشه ای به دام می افتند. در این مرحله، باید بتوانید حلقه ای را ببینید که به آن «چرخ آهنی» می گویند، اشاره به آهنی بودن ذراتی دارد این وجه تسمیه که بشکل یک دایره جمع شده اند. توصیه می شود اغلب که از این حلقه عکس بگیرید تا بتوانید بعدا آن را با مقیاس استاندارد بر اساس تراکم آن مقایسه کنید و مقداری عددی به آن بدهید.

نحوه بازرسی ذرات

بدون برداشتن آهنربا، روغن رقیق شده را درون ظرف دیگری که یک فیلتر کاغذی (حتی می تواند یک دستمال کاغذی باشد!) رویش کشیده اید، بریزید و ذرات را در کف لیوان باقی بگذارید. برای دقت بیشتر و درصورت دسترسی، استفاده از پمپ خلاء برای تسهیل جداسازی توصیه می شود. چیزی که روی سطح فیلتر خواهید دید توده ای از ذرات غیر آهنی (آلومینیوم، مس، قلع، ذرات خاک و غیره) و سایر ذراتی که به کشش آهنربا پاسخ نمی دهند خواهد بود که همراه با ذرات فرومغناطیسی که بدنبالشان هستیم روی سطح کاغذ فیلتر آمده اند.

شکل 2: نحوه جداسازی ذرات از نمونه روغن

اکنون می توانید آهنربا را برداشته، مقدار بیشتری حلال را به کاپ اصلی اضافه کرده، و ذرات باقی مانده در پایین آن را رقیق کنید. با اینکار، امکان حرکت آزادتری به ذرات معلق درون روغن می دهید. در این مرحله، یک فیلتر جدید را در قیف خود قرار دهید و مایع باقیمانده ته فنجان را از آن عبور دهید. ذرات آهنی روی سطح فیلتر جمع خواهند شد (شکل 3 را ببینید).

شکل 3: نحوه جداسازی ذرات فرومغناطیس از نمونه روغن

اکنون که دو گونه ذرات جامد معلق در نمونه روغن تجهیز خود را از هم جدا کرده اید، می توانید دو فیلتر کاغذی را برای بررسی بیشتر زیر میکروسکوپ قرار داده و به بررسی چشمی ذرات جدا شده از قطعات تحت فرسایش ماشین آلات خود بپردازید.

منبع تدوین این مقاله با اندکی اصلاحات جزیی و اضافه کردن نظر شخصی:

Esta prueba de análisis de aceite y muchas otras pruebas útiles se enseñan en el curso de capacitación de Análisis de Aceite Nivel I (MLA I) de Noria.

Noria Corporation. Traducción por Roberto Trujillo Corona, Noria Latín América