دانش روغنکاری
معرفی تکنیک های روغنرسانی و انالیز روانکار های صنعتی
دانش روغنکاری
معرفی تکنیک های روغنرسانی و انالیز روانکار های صنعتیبرگزاری کارگاه آنالیز روغن پیشرفته با محوریت روغن موتور
با درود و احترام
پس از برگزاری کارگاه آموزشی پایش وضعیت (CM) موتور های درونسوز با استفاده از آنالیز روغن توسط نویسنده این سطور در حاشیه دهمین همایش بین المللی موتورهای درونسوز به آدرس iranengine.com که در مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو و در روز پنجشنبه 26 بهمن 1396 (بمدت 6 ساعت) برگزار شد، برآن شدم که پاورپوینت کارگاه آموزشی با موضوع بالا را به اشتراک بگذارم.
این پاورپوینت از لینک زیر قابل دریافت است (کافی است روی کلمه دانلود کلیک کنید):
امیدوارم از مطالعه این پاورپوینت لذت ببرید. لازم به اطلاع می داند که این کارگاه بمنظور آموزش آنالیز روغن در سطح مهارتی پیشرفته برگزار شده است.
عدد اسیدی روغن کمپرسوری نو: مطالعه موردی
با درود و احترام
هدف از پست حاضر، ارائه پاسخ به درخواست یکی از مخاطبین محترم این وبلاگ مهندسی در مورد تفسیر گزارش آنالیز یک روغن کمپرسوری در آزمون های عدد اسیدی و دانسیته است.
شرح سوال: در شرکت ما، با هدف سرریز، اقدام به خرید محموله ای از روغن کمپرسور برای مجموعه کمپرسور های واحد تبرید شده است. کمپرسور های از دو نوع اسکرو و پیستونی بوده و گاز فرآیندی آمونیاک را متراکم می کنند. نمونه روغن به آزمایشگاه معتمد ارسال شده و نتایج آنالیز روغن به شرح تصویر پیوست (شکل 1) است. آزمایشگاه محترم طی نامه ای نتیجه دو تست TAN و دانسیته را «مغایر با استاندارد» اعلام کرده است. سوال این است که آیا این محموله روغن (با توجه به گران بودن تست های انجام شده) مردود است؟ شما در جایگاه مالک تجهیز چه می کنید؟ محموله روغن نو را کلیم می کنید؟ اگر بله، چرا؟
شکل 1: نتیجه آنالیز روغن کمپرسور نو
پاسخ به این سوال، در پست «عدد اسیدی، عدد قلیایی، و pH روغن» در همین وبلاگ نهفته است. همانطور که در این پست قبلا گفته شده بود، عدد اسیدی روغن با سه شاخص قابل بیان است:
شاخص های عدد اسیدی در روغن:
- شاخص TAN یا Total Acid Number یا عدد اسیدی کل که شاخصی از رشد تمایل اسیدی عمومی در نمونه روغن بوده و بیشتر در مورد روغن های چرخدنده، روغن های توربینی، و روغن کمپرسور کاربرد دارد. این شاخص عمومی ترین حالت از شاخص عددی رفتار اسیدی روغن بوده و تصویری بسیار کلی از تمایل روغن به خورندگی اسیدی را نشان می دهد. به همین دلیل، حداقل در مورد امریکای شمالی و ژاپن، اخیرا از این شاخص استفاده کمتری می شود. چراکه TAN رفتار اسیدی روغن بصورت تجمعی را نشان می دهد و تجمع یا غلظت اسید های ضعیف یا قوی در ساختار شیمیایی نمونه روغن را مشخص نمی کند. بطور خلاصه، TAN بیانگر غلظت اسیدی نمونه روغن است و قدرت اسید را مشخص نمی کند؛
- شاخص AN یا Acid Number یا عدد اسیدی ضعیف که شاخصی برای غلظت اسید های ضعیف در نمونه روغن بوده و در برخی از منابع مهندسی با عنوان WAN یا Weak Acid Number نیز معرفی شده است. این شاخص می تواند معیاری قابل اعتماد برای حضور ترکیبات اسیدی ارگانیک و ضعیف در ساختار نمونه روغن، اعم از اسید کربنیک، اسید بنزوییک، اسید لاکتیک، اسید فورمیک، اسید استیک، و...، باشد؛
- شاخص SAN یا Strong Acid Number یا عدد اسیدی قوی که شاخصی برای حضور ترکیبات اسیدی قوی مینرال (معدنی) در نمونه روغن بوده و با توسل به آن می توان به حضور اسید هایی مانند اسید سولفوریک، اسید نیتریک، اسید فسفریک، اسید کلریدریک، اسید بوریک، اسید هیدروبرومیک، و... در سیستم روغنرسانی شک کرد.
آنچه که در نگاه اول به شکل 1 در مورد عدد اسیدی کل یا TAN نمود پیدا می کند، بالاتر بودن این شاخص در مقایسه با مقدار استاندارد آن (حدود 50 درصد رشد) است. از سوی دیگر، این آزمون براساس استاندارد ASTM D664 انجام شده است که روش آزمونی کند و گران بوده و به خطای اپراتور بسیار حساس است. این بدان معنی است که احتمال تغییر نتایج آزمون TAN از یک آزمایشگاه تا آزمایشگاه دیگر بالا است.
از سوی دیگر، نکته ای در میان تست های مختلف نظر نویسنده را به خود جلب کرد که شامل اندازه گیری حضور عنصر فسفر (P) در نتایج آنالیز عناصر (Elemental Analysis) بود. مقدار این عنصر بصورت Single Rise خودش را نشان می داد. شکل 2 را ببینید!
شکل 2: نمایه ای از Elemental Analysis
با توجه به شکل 2 و Single Rise شدن عنصر فسفر (P) در آنالیز عناصر شیمیایی، و در عین حال، افزایش بیش از حد استاندارد شاخص TAN، این شک برای هر کارشناس و مفسر نتایج آنالیز روغنی پیش می آید که این روغن نو در حال نمایش آثار مبینی از تمایل آن به خورندگی و رفتار اسیدی است! پس محموله روغن مردود است و روغن باید کلیم شود!
خب! این نتیجه اولیه است. اما، تجربه نویسنده چیز دیگری می گوید:
نکته اول اینکه Single Rise عنصری مانند فسفر در نمونه روغن های نو توربینی و کمپرسوری همیشه به معنای حضور اسید فسفریک نیست! چراکه قبل از اسید فسفریک، ادتیوهای AW یا Anti-Wear بزرگترین منبع این عنصر در آنالیز عناصر روغن نو محسوب می شوند. این ادتیوها بمرور از ساختار شیمیایی روغن زدوده شده (پدیده Additive Depletion) و اثر آنها در نتایج آنالیز روغن (اگر سرریز یا Oil Make-up وجود نداشته باشد) به تدریج تقلیل می یابد.
نکته دوم اینکه سنجش TAN مطابق ASTM D664، همانطور که قبلا نیز در پست «عدد اسیدی، عدد قلیایی، و pH روغن» گفته شده بود، روشی پرخطا بوده و Repeatability و Reproducibility پایینی دارد. در عین اینکه این روش بشدت به حال و حوصله اپراتور تست وابسته است و به عبارتی خطای اپراتور در آن وزن سنگینی دارد. از این رو، روش های ترکیبی PLS-FTIR یا Stoichiometric-FTIR معرفی شده اند که شرح آنها در جدول 5 پست فوق موجود است.
بنابراین، می توان بعنوان نتیجه گیری و پیشنهاد به موارد زیر اشاره کرد:
نتیجه گیری و پیشنهاد:
بعنوان نتیجه گیری از نتایج آنالیز روغن درج شده در شکل 1، می توان به این نتیجه اولیه رسید که مصرف این روغن بمنظور سرریز در مدار روغنرسانی کمپرسور ها بلامانع است و نیازی به کلیم نیست. چراکه اولا آزمون TAN برای این روغن (کمپرسوری) مناسب نیست و باید حداقل از روش تست مندرج در استاندارد ASTM D974 استفاده می شد. ثانیا، عنوان آزمون نیز کفایت لازم را بمنظور سنجش سلامت روغن یا Oil Condition Monitoring ندارد و در صورت اصرار بر استفاده از روش تست ASTM D664 از شاخص های SAN و pH استفاده کرد که شرح آن در شکل 2 پست فوق نمایش داده شده است.
بعنوان پیشنهاد آخر، می توانید با آزمایشگاه محترم یا آزمایشگاه دیگری که معتمد شماست صحبت کرده و آزمون عدد اسیدی را براساس PLS-FTIR (استاندارد ASTM D7418) انجام دهید (دقت آزمون دو رقم اعشار)
کاربرد آلیاژ های مختلف تیتانیوم در نفت، گاز، و پتروشیمی
با درود و احترام
پس از سخنرانی ایراد شده توسط نویسنده این سطور در حاشیه اولین کنفرانس ملی تیتانیوم: خواص، کاربرد، و زنجیره تامین به آدرس irantitanium.com که از سوی شرکت آلیاژ های صنعتی و در مرکز همایش های سازمان مدیریت صنعتی و در تاریخ 29 آذر 1396 برگزار شد، برآن شدم که پاورپوینت سخنرانی با موضوع بالا را به اشتراک بگذارم.
این پاورپوینت از لینک زیر قابل دریافت است (کافی است روی کلمه دانلود کلیک کنید):
امیدوارم از مطالعه این پاورپوینت لذت ببرید.
UCM: Unified Condition Monitoring
با درود و احترام
پس از سخنرانی ایراد شده توسط نویسنده این سطور در حاشیه هشتمین کنفرانس تجهیزات دوار در نفت و نیرو به آدرس iranrotate.ir که در سالن همایش های دانشگاه شهید بهشتی و در بازه زمانی 17 و 18 بهمن 1396 صورت گرفت، برآن شدم که پاورپوینت سخنرانی با موضوع بالا را به اشتراک بگذارم.
این پاورپوینت از لینک زیر قابل دریافت است (کافی است روی کلمه دانلود کلیک کنید):
امیدوارم از مطالعه این پاورپوینت لذت ببرید. در عین حال، بزودی مقاله ای با همین موضوع در نشریه نگهداری و تعمیرات و همچنین، پست مفصلی در این باره در همین وبلاگ منتشر خواهد شد.
نقش آنالیز روغن در پایش وضعیت ماشین آلات دوار
با درود و احترام
پس از سخنرانی ایراد شده توسط نویسنده این سطور در حاشیه هشتمین کنفرانس تجهیزات دوار در نفت و نیرو به آدرس iranrotate.ir که در سالن همایش های دانشگاه شهید بهشتی و در بازه زمانی 17 و 18 بهمن 1396 صورت گرفت، برآن شدم که پاورپوینت سخنرانی با موضوع بالا را به اشتراک بگذارم.
این پاورپوینت از لینک زیر قابل دریافت است (کافی است روی کلمه دانلود کلیک کنید):
امیدوارم از مطالعه این پاورپوینت لذت ببرید.